งามศิลป์ไม้แกะสลัก อนุรักษ์วัฒนธรรม
เลศลํ้าถํ้าผาตอง ถิ่นธรรมทองพระธาตุสันขวาน
นายคำจันทร์ ยาโน กลุ่มแกะสลัก บ้านถํ้าผาตองตำบลท่าสุด
(Kamchan Yano , Artists Lanna)
ที่อยู่ 111 หมู่ 6 บ้านถ้ำผาตอง, ถนนพหลโยธิน, ตำบลท่าสุด อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย, 57100
โทร 0-5378-7233,081-602-4775
www.artofladle.com
email : artofleadle@yahoo.com
บุกป่าฝ่าฟันไปชมศิลปะกับศิลปินอีกหนึ่งคนของเชียงราย “คำจันทร์ ยาโน กลุ่มแกะสลัก บ้านถํ้าผาตอง เชียงราย” ตำบลท่าสุดเป็นตำบลที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติที่งดงาม มีทิวเขาและป่าไม้ที่ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุกรักษ์มากมาย เช่นอ่างเก็บนํ้าพระราชดำริ ถํ้าผาตอง พระธาตุสันขวาง ถํ้าแม่ครัว ถํ้าผาสิงห์ และยังมีขนบธรรมเนียมประเพณีไทยที่สำคัญต่างๆ ที่น่าสนใจมากมาย ซึ่งคำว่า ท่าสุด นี้ได้มาจากชื่อแม่นํ้าสายสำคัญสายหนึ่งที่ไหลผ่าน 4 หมู่บ้านในตำบลคือ แม่นํ้าท่าสุด จึ่งได้ตังชื่อว่าตำบลท่าสุด และ กลุ่ม ก็ได้อยู่ในตำบลท่าสุดนี้ และเป็น 1 ในงานไม้แกะสลักที่โด่งดัง ของเชียงรายเลยทีเดียว
กลุ่มแกะสลักไม้พื้นบ้านถํ้าผาตอง นั้นได้รับการสืบทอด ภูมิปัญญามาจากพ่ออุ้ยแสงลือสุวรรณ์ ซึ่งเป็นศิลปินพื้นบ้านดีเด่นด้านการแกะสลักไม้ของจังหวัดเชียงราย และเริ่มก่อตั้งอย่างเป็นกิจจะลักษณะเมื่อประมาณ ปี 2527 โดย สลํ่าคำจันทร์ ยาโน ซึ่งเป็นหลานของ พ่ออุ้ยแสง ลือสุวรรณ์ ในระยะเวลาแรกนั้นทำเป็นงานเสริม ที่ใช้เวลาว่างจากงานเกษตรกรรม จนปี 2529 เกิดภาวะฝนแล้งทำนาไม่ได้ผลิตผล จึงชักชวนเพื่อนอีก 2 คน แกะสลักส่งไปจำหน่ายประจำที่ร้าน ไม้มุมเงิน จังหวัดเชียงรายเรื่อยมา
งานแกะสลักนั้น เป็นงานที่ต้องใช้ความอดทน ปราณีต ละเอียดอ่อน และใช้เวลานานกว่าจะได้มาแต่ละชิ้น จึงทำให้หลายคนที่ฝึกฝนทดลองทำท้อถอย และเลิดลาไป แต่กลุ่มสล่าคำจันทร์ ยังคงสร้างผลงานต่อไป ด้วยเอกลักษณ์เฉพาะตัว จนเป็นที่รู้จักและสืบเรื่อยมาจนปัจจุบัณ ในปี 2542 สภาตำบลท่าสุดได้เข้ามาสนับสนุน โดยความอนุเคราะห์ ของพ่อหลวงศรีวัย พุทธา ผู้ใหญ่บ้าน บ้านถํ้าผาตอง ทำการ จัดตั้งกลุ่มอย่างเป็นทางการ และให้การสนับสนุนด้านงบประมาณการเงินในการจัดซื้อเครื่องมือ เครื่องอุปกรณ์ และหลังจากนั้นไม่นาน ก็ได้มีหลายหน่วยงานเข้ามาสนับสนุนมากขึ้นเรื่อยๆ เช่น สำนักงานพัฒนาชนบท สำนักงานอุตสหากรรม สำนักงานพาณิชย์จงหวัดเชียงราย สถาบันราชภัฎเชียงราย มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ให้ความช่วยเหลือ ทั้งด้านวัสดุอุปกรณ์ การตลาด แนะนำรูปแบบผลิตภัณฑ์ ทำให้ผลงานเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางทั้งในประทเศ และต่างประทเศ จนกระทั้งได้รับคัดเลือกจากกระทรวงพาณิชย์ให้ เป็น 1 ใน 1000 รายการที่มีศักยภาพที่จะพัฒนาเป็นสินค้าส่งออกไปต่างประทเศได้ ปัจจุบันได้ ปัจจุบันกลุ่มแกะสลักมีสมาชิก 27 คนซึ่งช่างแต่ละคนมีความชำนาญ และผลงานแตกต่างกันไปตามความภนัดของแจ่ละคน แต่ แต่ล่ะคนก็ได้รับการถ่ายทอดความรู้จาก สลํ่าคำจันทร์ ยาโน
เดินทางมาที่นี้ ไกลมากๆ เล่นเอาเหนื่อยเลย ถ้าไม่มีรถมาแย่แน่ๆ แถมต่ายน้อยยังติดหล่มด้วย แทบแย่ ล้อหมุนฟรีอยู่เป็นเกือบครึ่งชม. สรุป มีลุงคนนึงออกมากจากบ้านด้านบนมาช่วยลากออกมา …. และพอคุยไปคุยมา อ้าว คุณ คำจันทร์ ยาโน นั้นเองที่มาช่วยเราขอบคุณคุณลุงมากๆ
วิวรอบๆบริเวณนี้เป็นภูเขาหัวโล้นประกอบด้วยต้นสัปรด ใช่สิที่นี่มันเมืองสัปรดนี่ บรรยากาศตอนเย็นๆหลังฝนตกกำลังเย็นกำลังดี สดชื่น เขียวชอุ่ม
คุณลุงคำจันทร์ ยาโนเป็นศิลปินแกะสลักไม้ จังหวัดเีชียงราย
ซึ่งกระบวยตักนํ้านี้ทำด้วยกะลามะพร้าว ด้ามจับเป็นไม้สัก มีความยาวประมาณ 45 cm บนด้ามแกะสลักเป็นลวดลายต่างๆ รูปต่างๆ ซึ่งได้แสดงถึงวีถีการดำเนินชีวิตของชาวชนบท บนกระบวย โดยกระบวยนี้ได้เป็นผลงานชิ้นเอกของ “สล่าคำจันทร์ ยาโน” ที่มีความสวยงานปราณีต ซึ่งใช้บอกเล่าเรื่องราวถึงวีถีการดำรงชีวิต ของชาวชนบท โดยเฉพาะชาวบ้านถํ้าผาตอง
คุณคำจันทร์ ยาโน บอกว่า แค่ 2 แผ่นก็ใช้ได้ปกติแล้ว ….. เปิดไฟ ได้ปกติแล้ว แผ่นล่ะ 20,000 น่าสนใจมากๆ ถ้าต้องมีบ้านบนเขาไกลๆ แบบนี้ คงต้องหามาติดแน่ๆ
เนื่องจากได้ไปวัดร่องขุ่น , วัดดำ (บ้านดำ) ของศิลปินดังๆ ประจำเชียงรายมาแล้ว เราสืบทราบมาว่ายังมีศิลปินอีกท่านเก่งด้านแกะสลักไม้ เราจึงดั้นด้น (ไม่ได้คิดว่ามาต้องดั้นด้นขนาดนี้) นี่แหละน้าที่อยู่ของศิลปิน มันต้องมีศิลปะ งานนี้บุกป่าฝ่าฟันของแท้นะเจ้า TwT
ผลงานของคุณลุงและกลุ่มแกะสลักไม้นี้ มีความงดงามและสร้างสรรค์มากๆ ดูเหมือนธรรมดาๆ แต่ด้วยภูมิปัญญาชาวบ้านได้นำพวกมอเตอร์วางแผนวงจรให้ชิ้นงานเหล่านี้ขยับได้ ทำให้งานมีชีวิตชีวาและเห็นถึงวิถีชีิวิตของคนทางภาคเหนือได้ชัดเจนทีเดียว แอบกระซิบนิดหนึ่ง ใครที่ไปชมงานที่นี่ สังเกตในกระท่อมน้อยดีๆ เค้ามีกิจกรรมพิเศษอยู่ในนั้น ไม่อธิบายมากความ 18+ หุหุ อ่อไม่ได้มีหลังเดียวมีเกือบทุกชิ้นงานนะฮ๊าฟฟฟ ลองสังเกตดู
[mappress mapid=”66″]
~ต่ายน้อยเง๊อะง๊ะตะลอนทัวร์ชมงานศิลป์~
